Kara śmierci: fakty i liczby
Do 2017 r. 142 kraje zniosły karę śmierci w prawie lub w praktyce, lecz 56 krajów stosuje ją nadal. Odnotowano co najmniej 993 egzekucje w 23 krajach (nie licząc Chin, gdzie – jak się przypuszcza – wykonano tysiące egzekucji), a w celach śmierci przetrzymywano ponad 20 000 osób.
Około 84% wszystkich egzekucji odnotowanych w 2017 r. miało miejsce w czterech krajach: Iranie, Arabii Saudyjskiej, Iraku i Pakistanie. Dane dla Chin są nieznane, ponieważ stanowią tam tajemnicę państwową. (Źródło: Amnesty International).
Opinia publiczna w Azji, w świecie arabskim oraz w USA zdecydowanie sprzeciwia się zniesieniu kary śmierci. W Afryce jednak cztery piąte z 55 krajów zniosło karę śmierci lub wprowadziło moratorium na jej wykonywanie.
Współcześnie kara śmierci wciąż obowiązuje w większości krajów Afryki i Azji, poza tymi dwoma kontynentami – w zaledwie trzech krajach (USA, Kuba i Białoruś).
Białoruś jest jedynym krajem w Europie i Wspólnocie Niepodległych Państw, gdzie nadal stosuje się karę śmierci. Jest ona przewidziana za najcięższe zbrodnie i nie można na nią skazać kobiet oraz mężczyzn powyżej 65 i poniżej 18 roku życia.
Według szacunków obrońców praw człowieka od powstania niezależnej Białorusi wykonano około 400 wyroków. W 2018 r. przeprowadzono co najmniej cztery egzekucje.
W 2017 kara śmierci została zniesiona w Mongolii oraz Gwinei.
Moratorium (łac. moratorius, zwlekający) to zawieszenie orzekania i wykonywania kary śmierci. Obowiązuje m.in. w Rosji oraz w niektórych stanach USA.
W Polsce od 1988 obowiązywało faktyczne moratorium na wykonywanie kary śmierci (nie zostało ono wydane przez żaden konstytucyjny organ władzy publicznej). Przekształciło się ono w moratorium ustawowe po wejściu w życie ustawy z 12 lipca 1995 r. o zmianie Kodeksu karnego, Kodeksu karnego wykonawczego oraz o podwyższeniu dolnych i górnych granic grzywien i nawiązek w prawie karnym. Kodeks karny z 1997 r. nie przewiduje kary śmierci.
